Daar was laatst een meisje loos… Het is de beginregel van het vers dat vervolgt met ‘zij wou gaan varen, zij wou gaan varen. / Daar was laatst een meisje loos, / zij wou gaan varen als lichtmatroos’. Maar als meisje mag je geen matroos zijn, dus verkleedt ze zich als jongen. Dat gebeurde vroeger niet alleen in het vers maar ook echt, (in ieder geval) in de 17e en 18e eeuw.
Het thema van de voorstelling Meisje loos borduurt voort op dit thema van sekse-identiteit, kortweg ‘gender’ genoemd. Het ‘loos’ staat voor zoiets als ‘afwezig’: het ‘meisje’ is immers verdwenen achter de kleren van de lichtmatroos. Zo kan de ondertitel van de voorstelling een voorstelling over echte mannen zijn… Maar ondertussen laat choreograaf Suzanne Marx (♀) haar dansers juist spelen met het bewegingsmateriaal dat wij zo snel als vrouwelijk of mannelijk betitelen, en vaak helemaal niet bij de andere sekse vinden passen.
Want wat is dat, vrouwelijkheid, mannelijkheid? Zijn dit echt tegengestelde identiteiten, die elkaar uitsluiten? Wat gebeurt er als je mannelijke en vrouwelijke elementen door elkaar gaat husselen? Blijven sommige combinaties schuren als ze gemengd worden? Kunnen er ook harmonieuze verbindingen uit voortkomen, als / omdat extremen elkaar ontmoeten?
Marx (♀) put voor haar danstheater uit meer tegenstellingen. Zo is er muziek van een DJ (♂), een rapper en harpist (♀) die barokmuziek speelt; zijn er twee moderne dansers (♂ en ♀) en is er een streetdancer (♂); brengen deze ♀♀♀ en ♂♂♂ heel verschillende culturele achtergronden mee; en tenslotte: gaat het om allemaal verschillende individuen!
Ze blijkt een bevlogen choreograaf. Ze werkt graag met mensen (♂ en ♀) die zelfstandig zijn. Het is juist hun eigenheid, hun speciale ‘individualiteit’ waarvan ze de voorstelling uiteindelijk weeft. Daarom geeft ze hen veel inbreng in het verzamelen van zowel het muzikale als bewegingsmateriaal. Haar dansers, denkt ze, zijn in de voorstelling meer eigen karakters dan bijvoorbeeld de dansers in het danstheater van Pina Bausch, die onmiskenbaar een heel belangrijke inspiratiebron voor haar eigen danstheater is.
Ze wil geen politieke boodschap brengen, maar Marx staat heel duidelijk voor iets. Omdat ze nieuwsgierig is naar anderen, of naar het vreemde sowieso, of naar datgene wat zich aan de regels onttrekt, of wat ze niet begrijpt. De confrontatie met haar Duitse wortels in de Nederlandse context zal er ongetwijfeld mee te maken hebben, zegt ze, dat ze niet van wij-zij-tegenstellingen houdt en zelf de voorkeur geeft aan open blijven staan voor wat je (nog) niet kent.
Podium Mozaïek, haar thuisbasis in Amsterdam West is de plek waar de première van Meisje Loos zal plaatsvinden. De naam zegt het al: een mozaïek is gemaakt van talloze stukjes verschillend gekleurde steentjes die door hun combinatie prachtige beelden kunnen opleveren. Een mooie metafoor voor geslaagde verbindingen binnen een pluriforme samenleving. Marx hoort daar dus thuis, want als ik het zo hoor, is de waardering voor een veelheid aan identiteiten de stof waarvan haar voorstelling is gemaakt. Meisje Loos is voor iedereen vanaf 16+! Première 6 juli 21.00 uur
Tekst: Monique Greveling
Lees ook:Repetities NDT I
Lees ook:Festivalblog #julidans: Werters buiten ´t boekje
Lees ook:SYTYCD Natascha spettert in Burn The Floor
Lees ook:Internationaal Danstheater danst schatten van Moeder India
Lees ook:Je moet wat doen om op te vallen